BUDOWA STACJI ELEKTROENERGETYCZNEJ PRAGA Z WYPROWADZENIEM DWÓCH LINII KABLOWYCH 220kV

Celem inwestora – Polskich Sieci Elektroenergetycznych – jest dbanie o bezpieczeństwo energetyczne oraz zapewnienie sprawnej i niezawodnej pracy infrastruktury przesyłowej w całej Polsce. Nowe linie powstają wyłącznie tam, gdzie są niezbędne i wtedy, gdy jest to konieczne, np. gdy do sieci przesyłowej trzeba podłączyć źródło wytwórcze, takie jak nowy blok elektrowni. Również wówczas, gdy w danym regionie zapotrzebowanie odbiorców na energię elektryczną zwiększa się na tyle, że dotychczas istniejące linie nie są w stanie go zaspokoić lub gdy konieczne jest zwiększenie bezpieczeństwa zasilania danego regionu Polski. Dzięki liniom najwyższych napięć, energia elektryczna produkowana przez źródła wytwórcze, trafia do sieci lokalnych dystrybutorów, a za ich pośrednictwem do przedsiębiorstw i gospodarstw domowych.

Budowa stacji Praga i linii kablowych jest ściśle powiązana z modernizacją Elektrociepłowni Żerań. Dzięki tej inwestycji moc wyprowadzona z Ec Żerań zostanie przekazana do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego.

Druga korzyść to stabilne zasilanie. Obecnie tylko stacja Miłosna znajduje się w prawobrzeżnej części Warszawy i bezpośrednio zasila ten obszar miasta. Nowe linie i stacja zostaną powiązane z istniejącą siecią przesyłową, co przyniesie wzrost pewności zasilania prawobrzeżnej części stolicy oraz dużej części Mazowsza.

Krajowy System Elektroenergetyczny (KSE) składa się – w uproszczeniu – z trzech elementów: źródeł wytwórczych, sieci przesyłowej i sieci dystrybucyjnej. Energii, która powstaje w elektrowniach czy farmach wiatrowych, nie można wyprodukować na zapas i zmagazynować. To oznacza, że w każdej godzinie doby, każdego dnia roku, trzeba jej wyprodukować i przesłać do odbiorców tyle, ile w danej chwili zużywają. Jest ona dostarczana za pomocą sieci przesyłowej i dystrybucyjnej. Ta druga jest najbliżej nas. To słupy i linie średnich i niskich napięć, które widzimy codziennie np. przy ulicach. Należą do lokalnych operatorów dystrybucyjnych. Sieć dystrybucyjna jest blisko 50 razy dłuższa niż sieć przesyłowa i liczy ponad 800 tysięcy kilometrów.

Zanim jednak produkowana w elektrowniach energia trafi do sieci dystrybucyjnych, musi pokonać wiele kilometrów, które zwykle dzielą odbiorców od elektrowni. Do transportu energii elektrycznej na duże odległości służą linie przesyłowe. W przypadku inwestycji PSE na warszawskim Żeraniu mamy do czynienia z sytuacją nietypową: nowe źródło energii, z którego trzeba wyprowadzić moc do sieci dystrybucyjnej, powstaje w środku miasta. Dlatego PSE musiało sięgnąć po rozwiązania, które zarówno w Polsce, jak i na świecie, stosuje się w sytuacjach, w których z uwagi na gęstą zabudowę mieszkaniową albo sąsiedztwo z nietypową infrastrukturą, niemożliwe jest wybudowanie „klasycznej” infrastruktury przesyłowej. Wówczas stosuje się podziemne połączenie kablowe.

Linie najwyższych napięć wyjątkowo rzadko powstają na terenach miejskich, ponieważ stacje NN lokalizowane są najczęściej na obrzeżach miast. W przypadku inwestycji PSE na Białołęce mamy do czynienia z sytuacją nietypową: źródło energii, z którego trzeba wyprowadzić moc do sieci dystrybucyjnej – nowy blok gazowo-parowy w Ec Żerań – powstaje w obszarze zurbanizowanym. Dlatego PSE musiało sięgnąć po podziemne połączenie kablowe. Jest to rozwiązanie, które zarówno w Polsce jak i na świecie stosuje się w sytuacjach, w których z uwagi na gęstą zabudowę albo sąsiedztwo z nietypową infrastrukturą – jak np. gęsta sieć kolejowa – niemożliwa jest budowa „klasycznej” infrastruktury przesyłowej.

Nowe linie 220 kV będą miały długość ok. 4,2 km i zostaną poprowadzone pod ziemią. Aż 30% ich długości będzie wykonane metodami bezwykopowymi, co pozwoli na zredukowanie do minimum ingerencji w istniejące zagospodarowanie terenu.

Znalezienie przebiegu dla linii elektroenergetycznej biegnącej przez duże miasto jest prawdziwym wyzwaniem. Celem inwestora i wykonawcy było wyznaczenie technicznie wykonalnej trasy, która w możliwie maksymalnym stopniu uwzględni interesy mieszkańców i innych zainteresowanych stron. Ponieważ tylko dokładna znajomość obszaru pozwala na zaprezentowanie odpowiedniej propozycji przebiegu, w pierwszej kolejności szczegółowo rozpoznano lokalne uwarunkowania i ograniczenia terenu.

Linie zlokalizowano w większości na obszarach przemysłowych i poprzemysłowych oraz terenach kolejowych – w dużej części zamkniętych dla mieszkańców. Pierwotna trasa linii elektroenergetycznych, po analizach projektantów, została zmieniona tak, aby przebiegała z dala od terenów rekreacyjnych, w tym przyszłego Parku Żerańskiego. Pozwoliło to uwolnić te tereny dla dzielnicy i mieszkańców oraz wyznaczyć możliwie najmniej inwazyjny przebieg trasy linii. Został on uzgodniony z podmiotami zarządzającymi działkami na trasie linii – w tym drogami, terenami kolejowymi i obszarami przyszłych inwestycji.

Po wyprowadzeniu z budynku rozdzielni 220 kV SE Praga, trasa linii biegnie w kierunku wschodnim, przez tereny należące do Ec Żerań. Następnie krzyżuje ul. Modlińską. Skrzyżowanie wykonane zostanie metodą przewiertu sterowanego, co pozwoli na bezkolizyjne ułożenie projektowanych kabli pod jezdniami i istniejącą siecią podziemną oraz zminimalizowanie ograniczeń w ruchu pojazdów na ul. Modlińskiej. Przewiert rozpocznie się na terenie parkingu przy Ec Żerań i zostanie poprowadzony do niezabudowanej działki, po północnej stronie centrum handlowego.

Dalej trasa przebiega po terenie sąsiadującym z centrum handlowym tak, aby zminimalizować ograniczenia w przyszłym zagospodarowaniu terenu.

Następnie trasa krzyżuje tory kolejowe prowadzące do Ec Żerań. Skrzyżowanie zostanie wykonane metodą przewiertu sterowanego. Zgodnie z przepisami, skrzyżowania linii elektroenergetycznych z liniami kolejowymi powinny być wykonane po najkrótszej trasie, z zaleceniem stosowania kąta zbliżonego do 90°. Trasa linii została zaprojektowana z uwzględnieniem tych wymagań. Układanie linii kablowych metodą przewiertu sterowanego na skrzyżowaniach z torami nie będzie naruszało stateczności podtorza oraz nie będzie miało negatywnego wpływu na bezpieczeństwo ruchu kolejowego.

Za torami kolejowymi trasa linii biegnie w pobliżu Kanału Żerańskiego – prowadzona jest równolegle do istniejącej drogi betonowej, przy granicy działek, wzdłuż zakładu produkcyjnego. Pas technologiczny linii kablowych przylega do pasa drogowego. Taki wybór trasy minimalizuje przyszłe ograniczenia w zagospodarowaniu terenów przyległych do Kanału.

Po przejściu przez tereny w pobliżu terenu Kanału Żerańskiego linie przekraczają przylegające do nich tereny kolejowe i drogi wewnętrzne, a następnie są prowadzone w pasach terenu pomiędzy torami.

Na dalszej trasie linie kablowe krzyżują Kanał Żerański i ul. Płochocińską. Skrzyżowanie zostanie wykonane metodą przewiertu sterowanego prowadzonego na znacznej głębokości, dzięki czemu inwestycja nie wpłynie na pogorszenie warunków wodnych Kanału ani nie spowoduje ograniczeń w ruchu drogowym na ul. Płochocińskiej.

Za ul. Płochocińską trasa przebiega w dalszym ciągu po terenach kolejowych, w klinie między torami. Ze względu na brak wystarczającej ilości miejsca, trasa ponownie krzyżuje tory, a następnie przebiega poza działkami kolejowymi. Na odcinku około 500 m biegnie przez tereny wzdłuż granicy działek kolejowych, aż do punktu połączenia z istniejącą linią napowietrzną, słupa stojącego na zamkniętych terenach kolejowych.

Dla prawidłowej obsługi linii elektroenergetycznych konieczne jest wyznaczenie tzw. pasa technologicznego. Jest to teren zapewniający właścicielowi infrastruktury – Polskim Sieciom Elektroenergetycznym – nie tylko wybudowanie linii, ale także możliwość dokonywania okresowych konserwacji, ewentualnych modernizacji oraz napraw w przypadku awarii.

Gdyby linia była budowana w technologii napowietrznej, wyznaczony pas technologiczny miałby ok. 50 m szerokości, a konieczna wycinka drzew zostałaby przeprowadzona w pasie szerokości ok. 23 m.

W przypadku dwóch projektowanych linii kablowych SE Praga – linia Miłosna-Mory, na całej długości szerokość pasa technologicznego wynosić będzie minimum 6 m (1 m pomiędzy osiami linii + po 2,5 m w każdą stronę od skrajnych linii) i maximum 10 m.

Na terenach zadrzewionych – ze względów bezpieczeństwa – konieczne było wykonanie wycinki w pasie 12 m (2*6 m). Ponieważ linie wyprowadzające moc z elektrowni nie mogą być narażone na uszkodzenie przez systemy korzeniowe – pas ten będzie musiał pozostać niezadrzewiony.

Prace na stacji Praga, przy Ec Żerań, rozpoczęły się w 2018 r. i są na ukończeniu. Drugim elementem przedsięwzięcia jest budowa linii kablowych. Pozwolenie na budowę uzyskano w kwietniu 2021 r. Przewidywany termin zakończenia prac budowlanych to 31 grudnia 2021 r.